Expeditie Sharqiya Sands, Oman

Outward Bound Oman (OBO)

In 1999 en 2000 begon ik met trainingen in wilderness first aid bij Outward Bound (OB) in België en volgde ik een intensieve opleiding tot Wilderness Emergency Medical Technician en EMT-b bij Wilderness Medical Associates (WMA) in de Verenigde Staten. Veel Amerikaanse collega-instructeurs werkten als directeur of staflid bij een vestiging van Outward Bound (OB). Dat was m'n eerste kennismaking met deze geweldige organisatie, die zijn oorsprong kent in de UK.

Kurt Hahn

De gevluchte Duitse pedagoog Kurt Hahn startte in de jaren dertig in de UK een samenwerking met baron Sir Lawrence Holt. Bij het uitbreken van WWII werden zijn didactische onderwijsprincipes met betrekking tot experiential learning ingezet om de reële overlevingskans van Britse zeelieden te vergroten, wanneer hun schip onverhoeds getorpedeerd zou worden door Duitse U-Boten. Hard skills als knopen leggen, zwemmend redden en dergelijke werden gekoppeld aan soft skills als samenwerking, groepsdynamica, communicatieve vaardigheden en het ontwikkelen van innerlijk en gemeenschappelijk vertrouwen, waardoor de weerbaarheid versterkt wordt.
Sindsdien heeft Outward Bound zich wereldwijd verspreid en organiseren de afzonderlijke OB-scholen talloze cursussen en trainingen aan ondermeer jongeren, managers, zeelieden om de individuele veerkracht te ondersteunen en daarmee teamprestaties te versterken, zowel in stedelijke omstandigheden als in de wildernis.

The Empty Quarter

De kennismaking met avonturier/expeditielid Mohammed al-Zadjali en later in de week met Mark Evans, collega expeditie-lid en general manager OBO bleek heel inspirerend. In navolging van de ontdekkingsreizigers, de Omaanse Sheikh Saleh bin Khalut en de Engelsman Bertram Thomas, die in 1930 als eersten de Rub Al Khali, de woeste wildernis van de Arabische woestijn, doorstaken en de Britse ontdekkingsreiziger en auteur Wilfred Thesiger, die dat gebied in 1946 en 1947 doorkruiste, liepen Mohammed al-Zadjali, Mark Evans en een derde tochtgenoot in 2009 in 28 dagen van Salalah in Oman naar Doha in Qatar, een afstand van 1000 kilometer.

World Extreme Medicine

Deze Britse organisatie WEM wordt geleid door Mark Hannaford en zijn partner Nikkie McLeary. Bij aankomst op het Outward Bound Center Oman heetten zij ons welkom, samen met de twee Britse spoedartsen: Sean Hudson en Chris Peach, die de instructeurs zouden zijn tijdens de Desert Medicine Course.

Desert Medicine

Net als jungle-, mountain-, arctic-, ocean medicine gaat desert medicine wezenlijk over de environmental emergencies, omstandigheden en omgeving waarin men als individu en/of als team in dient te bewegen en op te treden. Dat geldt voor de militair en USAR-hulpverlener op uitzending, maar ook de alpinist, financiële specialist, technisch vakman/v, zaken- en wereldreiziger, die onverhoopt in risicovolle omstandigheden kan belanden. Hoe meer je weet van de lokale flora en fauna, de specifieke georgrafische, geo-politieke, sociaal-economische, godsdienstig-tribale en veiligheidsomstandigheden , hoe beter je in staat zult zijn om risico's op hun waarde in te schatten, potentële en daadwerkelijke gevaren het hoofd te bieden.

Environmental emergencies

In de woestijn zijn de meest in het ooglopende uitdagingen en risico's de persoonlijke bescherming tegen de intense zonnstraling en de inname van voldoende vocht. In deze periode werd het overdag gelukkig niet warmer dan 32 graden Celsius, 's nachts lag de temperatuur rond het vriespunt. In de zomermaanden stijgt de temperatuur met gemak boven de vijftig graden Celsius en is er geen enkele bescherming.
In de woestijn komen ook meerdere soorten giftige slangen en schorpioenen voor, op enkele sporen na, hebben we de reptielen niet gezien, wel meerdere salamanders en roofvogels.

Vaardigheden

Interessant blijft altijd weer te zien en te ervaren hoe andere organisaties trainingen opzetten en hun instructeurs onderricht geven. De wildernis als natuurlijke leeromgeving is mij op het lijf geschreven. In de koelte van het bivak, een zeil gespannen vanaf de Toyota landcruiser, bevestigd aan een aantal in de grond verankerde tentstokken en gezeten op meerdere kleden als ondergrond, werden praktische handvatten aangereikt.

Groepsproces

De groep bestond overwegend uit artsen en paramedics, meerdere met een militaire achtergrond, werkzaam en actief in de tropen. Een optimale leeromgeving om met gelijkgestemde vakbroeders- en zusters van gedachten te wisselen en samen door het oogverblindend mooie woestijn-landschap te verplaatsen. Het was fysiek geen zwaar inspannende tocht, de logistieke ondersteuning van Mohammed al-Zadjali en zijn team was uitstekend. Ik koos er daarentegen voor om mijn Kerrimore rugzak gedurende de tocht te dragen in plaats van een dagrugzak, omdat ik wilde voelen wat de combinatie warmte, oneffen terrein en inspanning met mijn systeem zou doen. Het alledaagse als trainingsuitgangspunt. Een enkeling kampte met pijnlijke voeten, vermoeidheid, hitte, kou en de afwezigheid van sanitaire voorzieningen. Buiten je comfort zone gaan, vind ik wezenlijk om te zien hoe veerkrachtig je bent. Er was voldoende voedsel en rust, waardoor de cohesie van de groep niet op de proef werd gesteld. Dat is prima en tegelijkertijd weet ik dat  juist het gezamenlijk doormaken van uitdagingen en  moeilijkheden de onderlinge band wezenlijk versterkt. 

Cultuur

Hoe is het mogelijk dat mensen in extreme klimatologische en geografische omstandigheden kunnen overleven? De nomadische arabieren pasten zich in vroeger tijden aan door in stamverband in hun tenten met hun kamelen, paarden en geiten te leven. Een ruig, elementair bestaan met strenge, tribaal- (pre-) islamitische wetten. Zo hebben ze eeuwenlang rondgetrokken tot het zwarte goud werd ontdekt en eind jaren zestig van de vorige eeuw op industriële schaal uit de bodem werd gehaald. Daarmee kwam feitelijk een eind aan de traditionele levensstijl.

Leegte

In de leegte van de woestijn, onder de stralende sterrenhemel, was er alle tijd en ruimte om bij het kampvuur mooie gesprekken te voeren, te contempleren en die overweldigende indrukken te ervaren en te laten bezinken.

Geluk

Voorspoed en welbehagen liggen in ieder mens besloten, op basis van (on-) bewuste keuzes in het (recente) verleden ontvouwt het leven zich. Hoe vaker ik reis, hoe ik meer ik me realiseer dat ik weinig/niets weet, nietig ben, een zucht in de eeuwigheid. Wat heb ik als mens nodig? Naast lucht, warmte, water en brood vooral goed gezelschap, vriendschap en de stilte van de natuur.